Ik heb me altijd afgevraagd, wat is er zo moeilijk aan? Dat je naar iemand luistert en daar op aansluit. Helaas gaat het op meeste plekken andersom. Mensen moeten in een systeem passen in plaats van dat ze de vraag wordt gesteld; wie ben jij? En wat heb je nodig? Ik ben blij dat ik bij de Stadskamer, via de Herstelacademie mensen die zelfregie kan teruggeven.
Van oorsprong ben ik psychiatrisch verpleegkundige, maar daar voelde ik me niet thuis. Telkens als ik me wilde aansluiten op de behoefte van een cliënt, werd ik op de vingers getikt. Ik vergeet nooit dat ik eens een reep chocolade had gedeeld met een vrouw in de separeercel, omdat ze had aangegeven dat ze dat zo miste. Ze ontspande zich toen ze zat te genieten van de chocolade, maar m’n werkgever werd boos. ‘Zo doen wij dat hier niet,’ kreeg ik te horen. Ik wist dat ik niet zo kon werken.
Later ben ik een management opleiding gaan doen en het onderwijs in gegaan, om vervolgens voor mezelf te beginnen. Ondertussen zit ik helemaal op m’n plek hier bij de Stadskamer waar ik de Herstelacademie mag opzetten. De slogan van Janneke is ‘Mooie plekken voor mooie mensen die volwaardig mee kunnen doen.’ Kijk, daar geloof ik in. Dat mensen kunnen delen wat ze willen delen. Dat we luisteren naar iemands verhaal en daar op aansluiten. Dit gaat over eigenaarschap. Mensen voelen zich niet gehoord als ze regels worden opgelegd en alles aanbodgericht is. Vaak sluit het simpelweg niet aan.
Een aantal woorden waar we vanaf mogen: diagnose en aanbod. Tegenwoordig doen we soms alsof mensen hun diagnose zijn. Nee, je bent een mens en op een bepaald punt in je leven loopt het even niet. Zo’n 50% van de mensen komt een keer op een punt dat die een diagnose zou kunnen krijgen. Gaan we die allemaal behandelen alsof ze hun diagnose zijn? En een aanbod is makkelijk voor de organisatie, maar op lange termijn schiet je er niets mee op. Je wilt juist ontdekken wat iemand nodig heeft. De persoon zelf prikkelen, aan het denken zetten. Eigen regie is onderdeel van het herstel. Het geeft zelfvertrouwen. Uiteraard is het hard werken, maar je komt er echt verder mee.
Ik ben dan ook super blij dat ik onderdeel mag zijn van deze beweging van herstel en zelfregie met de Stadskamer. We waren er binnen onze organisatie al mee bezig, maar de ontwikkelingen gaan nu snel en worden landelijk breder gedragen. We hebben een voortrekkersrol en er is ondertussen zelfs een Nederlandse Vereniging Zelfregie en Herstel en we werken vanuit de GEM (Ecosysteem Mentale Gezondheid), waarbij we de trechter van zorg omdraaien. Niet gebaseerd op het systeem of een methodiek, maar bekeken vanuit de behoefte van de mens. Zo willen we herstel en zelfregie mogelijk maken voor een grote groep mensen. Ze opties geven, maar daarmee ook keuzevrijheid en dus eigenaarschap. Van onze bezoekers krijg ik terug; ik wou dat dit er eerder geweest was. Dat je niet apart wordt gezet met je probleem, maar dat je juist samenkomt met mensen die ook aan hun herstel willen werken. Zo werken we met peer-groups. Je kunt veel steun vinden bij elkaar.
Volgens mij wordt er een heleboel onnodig ingewikkeld gemaakt in de gezondheidszorg. In de basis komt het erop neer dat we allemaal gezien en gehoord willen worden. Dat je mag zijn wie je bent en dat zou het uitgangspunt moeten zijn. Daar dragen we met de herstelacademie aan bij. Dat we het unieke van ieder mens weer zien. En we werken er hier hard aan om ervoor te zorgen dat we over vijf jaar een grote beweging hebben gecreëerd en dat er plek is voor mensen die hieraan willen bijdragen, bijvoorbeeld als ervaringsdeskundige. Het loopt vast in de GGZ en dus is het tijd om breder te kijken en alle verschillende kwaliteiten te belonen. Het is fantastisch om te zien hoeveel we voor elkaar kunnen betekenen en dat we elkaar kunnen ondersteunen in ieders proces.